Vučić Slavi s Putinom, a EU Šuti: Da li Brisel Izdaje Vlastite Vrijednosti zbog Srbije?

Evropska komisija izrazila je duboko nezadovoljstvo što je srpski predsjednik Aleksandar Vučić odlučio da otputuje u Moskvu i učestvuje na obilježavanju Dana pobjede, događaju koji EU već godinama vidi kao platformu za širenje ruske propagande. 

Ipak, iz izvora unutar Unije poručuju da ovaj potez Beograda neće bitnije uticati na odnose sa Srbijom – barem zasad.

Portparol Komisije je ponovio već poznati stav EU, koji traje više od tri godine: sve zemlje koje teže članstvu, uključujući i Srbiju, morale bi se jasno distancirati od Kremlja nakon što je Rusija pokrenula, kako kažu, "ničim izazvanu i neopravdanu agresiju na Ukrajinu".

„Smatramo da učestvovanje na takvim događajima doprinosi legitimizaciji ruske agresije. Ko iskreno podržava mir, 9. maja treba biti u Kijevu, ne u Moskvi,“ poručeno je iz Brisela.

Evropska komisija još jednom je podsjetila Srbiju da je deklarisani cilj približavanja Evropskoj uniji neodrživ bez dosljednog poštovanja evropskih vrijednosti i spoljnopolitičkog usklađivanja.

Uprkos tome, u Briselu trenutno ne postoji inicijativa za sankcionisanje Srbije zbog ove posjete, prenose izvori. Naprotiv – predsjednik Evropskog vijeća, António Costa, planira da u sklopu svoje balkanske turneje sljedeće sedmice posjeti Beograd i razgovara s Vučićem. Taj obilazak se dešava uoči samita Evropske političke zajednice u Tirani, zakazanog za 16. maj.

Izvori bliski EU tvrde da Costa razgovara sa svim liderima u regionu, pa i s onima čije poteze Brisel oštro kritikuje. Međutim, sve češće se postavlja pitanje – gubi li EU kredibilitet dok tolerira dvostruku igru koju Beograd igra?

„Naš stav prema ruskoj agresiji je jasan: ne može se ponašati kao da se ništa nije dogodilo. No, proces proširenja zavisi od konsenzusa članica, a svaka zemlja se procjenjuje pojedinačno“, rekao je jedan evropski zvaničnik. Dodao je da se u odnosima sa Srbijom vide promjene, ali i da se pažljivo prati svaki korak.

Važno je istaći da Srbija već više od tri godine nije otvorila nijedno novo pregovaračko poglavlje u procesu pristupanja EU. Nasuprot tome, Albanija je u istom periodu ostvarila značajan napredak, otvarajući 16 poglavlja u samo šest mjeseci. Kao ključne prepreke za Srbiju navode se bliske veze s Rusijom, neprocesuirani incidenti poput napada na sjeveru Kosova, te nedostatak napretka u oblasti vladavine prava.

Ipak, zvaničnici u Briselu i dalje zadržavaju fleksibilan pristup prema Beogradu, uprkos rastućem nezadovoljstvu među pojedinim članicama. Neki diplomati čak tvrde da je Vučić obećao da će u Moskvi "lično prenijeti Putinu da je Srbija strateški orijentisana ka Zapadu i Evropskoj uniji".

"Postoje oni koji mu vjeruju, oni koji mu ne vjeruju – i oni koji se prave da vjeruju", komentarisao je jedan evropski diplomata, sumirajući kontradiktornu politiku Srbije koja i dalje balansira između Istoka i Zapada.